گزارشی از آزمون زبان یونانیِ باستان در آلمان موسوم به گرئکوم

از مارتین هایدگر نقل است (به مضمون) که فلسفه تنها در دو زبان به تمامی تجلی یافته است، یونانی و آلمانی. این سخن هراندازه هم اغراق‌شده باشد (که هست) اما باز هم بسیار قابل تأمل است. گفته‌اند و شنیده‌ایم که یونانࣴ گهوارۀ فرهنگ غرب است؛ فرهنگی که، خواه به‌حق، خواه به‌ناحق، اما بی‌شک، فرهنگ غالب روزگاری شده است که «ما» در آن می‌زیَد. برای خودِ غرب البته پرداختن به یونان یک ضرورت است، چراکه یونان بخشی از «خودِ» اوست و پرداختن به یونان عینِ خودشناسی غرب است، و خودشناسیࣴ خود از بنیادین‌ترین آموزه‌های همان «خود»، یعنی یونان، است که بر سَردرِ معبد دِلفی، این ناف جهان، نقش بسته است که: گنُئُتهی سِئآوتُن (Γνῶθι σεαυτόν)، خودت را بشناس!

یادداشتی پیرامون مواجهۀ امروزین ما با فلسفۀ غرب

سویه‌ها عنوان جستاری است از تئودور آدورنو، که محمدمهدی اردبیلی، حسام سلامت و یگانه خویی آن را به فارسی ترجمه کرده‌اند. این جستار، چنان‌که از عنوان فرعی آن، یعنی «مطالعه‌ای در فلسفۀ هگل» برمی‌آید، پژوهشی است که آن را می‌توان به یک معنا تبیین چکیدۀ نسبت مختصات اندیشۀ آدورنو با فلسفۀ هگل دانست. ترجمۀ این اثر از آدورنو، به‌رغم اندک اشکالات قابل‌رفعی که دارد، گامی مهم در وادی ترجمۀ آثار اندیشمندان مکاتب ناقد هگل یا متأثر از هگل است. اکنون می‌کوشم برخی از نقاط قوت این ترجمه را برشمارم، و به برخی از کاستی‌های آن نیز اشاره کنم.

در دانشگاه‌های ایران، بسیاری از کسانی که به «استادِ فلسفه» مشهورند، نه فلسفه‌دان، بلکه صرفاً راویان تاریخ‌فلسفه‌اند. فصلِ «فلسفه‌دانی» و «تاریخ‌فلسفه‌دانی» همانا فلسفه‌ورزی از راه اجتهاد در متون اصلی است، و یکی از مهمترین ابزارهای این اجتهاد نیز چیزی نیست جز دانستن زبان متون …

نویسنده: حامد صفاریان
عدم تلفظ درست یک اسم خاص در یک بحث فلسفی چه عواقبی می‌تواند داشته باشد؟ یا به‌عبارت‌دیگر آیا مسئلۀ نحوۀ تلفظ، اساساً در یک بحث فلسفی موضوعیت دارد یا خیر؟ من بر آنم تا از دریچۀ زبان‌شناسی به این مسئله، نظری کوتاه افکنم و نشان دهم بحث و نقد و نظر پیرامون چگونگی تلفظ و تحریر واژهای بیگانه را می‌توان به حوزۀ زبان‌شناسی و آواشناسی و نظایر آن واگذار کرد و در فلسفه، تا آنجا که تکثّر سلایق در گویش و نگارش، مخلّ مفاهمه، و مایۀ خلط مدلول‌ها و منظورها نباشد، می‌توان -و اساساً باید- از طرح چنین مباحثی پرهیز کرد.